مدیریت آب آشامیدنی در پرورش طیور

آب یک ماده حیاتی است که بسته به سن  60 تا %85 بدن طیور را تشکیل می‌دهد بنابراین باید با کیفیت مناسب و به میزان کافی برای طیور فراهم شود. آب در متابولیسم بدن پرندگان نقش حیاتی دارد، آب مصرف شده توسط پرنده برای انتقال مواد مغذی، واکنش های آنزیمی و شیمیایی، تنظیم دمای بدن و نرمی مفاصل مورد استفاده قرار می گیرد، بخش زیادی از فضای بین سلولی از آب تشکیل شده همچنین آب در دو فرآیند مهم هضم و تنفس نقش اساسی دارد.

عواملی که مصرف آّب را تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:

• عوامل حیوانی

ژنتیک، جنسیت، سن، نرخ رشد، میزان تولید و وضعیت فیزیولوژیکی پرنده

• عوامل محیطی
  • مقدار مصرف خوراک رابطه نزدیکی میان مصرف آب و خوراک وجود دارد بنابراین آب می تواند نشانگر عملکرد گله نیز باشد. هنگامیکه پرندگان پراکندگی مناسبی در سالن ندارند رقابت برای آب و خوراک افزایش می یابد، که می تواند موجب تضعیف عملکرد پرندگان شود. پرندگان ممکن است تا یک هفته بتوانند بدون غذا زنده بمانند اما بدون آب تنها چند روز زنده می مانند.
  • بالانس جیره غذایی
    سطوح بالای سدیم جیره علاوه بر افزایش مصرف آب و کیفیت بستر، تعادل آب و الکترولیت ها را تحت تأثیر قرار می دهد، همچنین تعادل و کیفیت منبع پروتئین نیز موجب افزایش مصرف آب می شود.
  • دمای آب و محیط
    دمای محيط می‌تواند به‌ شدت بر روی ميزان مصرف آب اثر بگذارد، افزایش دمای محیط موجب افزایش مصرف آب خواهد شد اما این افزایش بصورت خطی نخواهد بود.
  • رطوبت
  • تراکم جوجه ها در سالن
  • کیفیت آب

خصوصیات یک آب آشامیدنی سالم و با کیفیت برای طیور

آب از مولکولهای هیدروژن و اکسیژن (H₂o) تشکیل شده و یک حلال کامل محسوب می شود، کیفیت آب در نواحی جغرافیایی مختلف، متفاوت است، تمام پرورش دهندگان باید نمونه های آب مزرعه خود را در آزمایشگاه‌‌های معتبر، از لحاظ کیفیت مورد آزمایش قرار دهند. کیفیت نامطلوب آب اختلال در هضم و متعاقب آن عملکرد، رشد و تولید مثل پرنده را بدنبال دارد.

• نیترات ها و نیتریت ها: وجود نیترات ها و نیتریت‌ها در آب آشامیدنی عموماً نشان دهنده نفوذ فضولات حیوانی یا کود به داخل سیستم آبرسانی است. حداکثر غلظت ازت نیتراتی قابل تحمل برای آب آشامیدنی دام و طیور کمتر از 20 میلی گرم در لیتر است ولی غلظت کمتر از 10 میلی گرم در لیتر برای جوجه ها مناسب می باشد.
• سختی: سختی آب مربوط به یکسری از کاتیون ها و آنیون های موجود در آب است، نمک های کلسیم و منیزیوم موجب “سخت” شدن آب می شوند سختی آب موجب کاهش کارآیی مواد ضدعفونی کننده و داروها می­شود.
• قلیاییت: به مقدار یون‌هایی که در آب وجود دارند و برای خنثی‌سازی یون‌های هیدروژن در واکنش شرکت می‌کنند اطلاق می‌شود. قلیاییت در اثر وجود کربنات کلسیم، بیکربنات کلسیم یا سولفات کلسیم در آب ایجاد می‌شود، قلیاییت بالا ظرفیت بافری (تامپونی) آب را افزایش می‌دهد.
• شوری: تمامی آب‌ها دارای میزانی از نمک‌های محلول در آب مانند کلرور سدیم، کلسیم، منیزیوم، پتاسیم و یا کربنات، بیکربنات‌ها، سولفات‌ها و نیترات‌ها می‌باشند. یکی از روش‌های ارزیابی کیفیت آب تعیین میزان کل مواد جامد محلول در آّب (TDS) یا کل نمک‌های محلول در آب (TSS) است. مقدار املاح محلول در آّب را در آزمایشگاه معمولاً توسط اندازه گیری قابلیت هدایت الکتریکی (EC) آن، در ظرف چند دقیقه تعیین می‌نمایند.

پس از اندازه گیری EC (بر حسب میکروموس) براحتی می توان با استفاده از معادله زیر TDS(بر حسب میلی گرم در لیتر) را محاسبه نمود.

TDS_(ppm)= EC (ᶙ_s/Cm) × 0.67

در صورت گزارش بصورت میلی موس ضریب 67/0 به 670 تبدیل گردد.

• رنگ: آب باید بی رنگ، بی بو و بی مزه باشد، وجود هر گونه رنگ در آب نشان دهنده آلودگی است (قهوه ای بودن آب نشان دهنده وجود آهن و رنگ آبی نشان دهنده وجود مس در آب است)
• تیرگی: اجزایی نظیر خاک، گل و لای یا شن ممکن است باعث غیرشفاف یا کدرشدن آب شوند.

همچنین آب باید از لحاظ باکتریها، مواد جامد محلول، سطح موادمعدنی و مواد شیمیایی مورد بررسی قرار گیرد در جدول زیر به شاخص های مرتبط با تعیین کیفیت آب پرداخته می­شود.

مدیریت آب مصرفی/ استرس گرمایی:

برخی عوامل موثر در تنظیم دمای بدن در زمان استرس گرمایی عبارتند از:

• دمای محیط:
  با افزایش دمای محیط، پرندگان آب بیشتری مصرف می کنند یکی از راه‌های اصلی تنظیم دمای بدن در هوای گرم، تبخیر آب از طریق سیستم تنفسی طی فرآیند «له له زدن» است. مصرف آب در مرغهای گوشتی بازای هر درجه فارنهایت افزایش دما، تقریباً 7% افزایش می‌یابد. با افزایش دمای محیط، آب مصرف شده به‌ازای هر گرم خوراک مصرفی نیز بیشتر می‌شود.
• دمای آب:
  در آب و هوای گرم استفاده از آب سرد موجب بهبود عملکرد می‌شود آب می‌تواند به دفع حرارت و تنظیم دمای بدن کمک کند، همچنین افزودن ویتامینهای A-C-E در آب موجب کاهش اثرات استرس گرمایی می‌شود.
• الکترولیت ها:
  طی دوره‌های استرس گرمایی، افزودن الکترولیت‌ها در آب آشامیدنی علاوه بر کاهش اثرات منفی استرس گرمایی موجب تحریک مصرف آب می‌شود که نهایتاً کاهش تلفات ناشی از استرس گرمایی را بدنبال خواهد داشت.

تذکر: در زمان نمونه گیری آب جهت آزمایشات شیمیایی و میکروبی موارد زیر رعایت شود:

1. نمونه گیری حتماً از دو قسمت منبع اصلی و آب خروجی از لوله ها در داخل سالن صورت گیرد.
2. ظرف نمونه‌گیری آب باید فاقد هر گونه جرم و آلودگی باشد.
3. ترجیحاً نمونه گیری آب با سرنگ های cc 5 انجام شود.
4. قبل از سفارش کنسانتره و دان، حتماً از کیفیت شیمیایی و میکروبی آب مصرفی اطمینان حاصل شود.

آزمایش شیمیایی اولیه آب مرغداری توسط کارشناسان خدمات تخصصی پس از فروش شرکت سپاهان دانه بصورت رایگان صورت می گیرد.

آزمایشات شیمیایی (سختی، PH، شوری و…) و میکروبی آب مصرفی در آزمایشگاه همکار اداره استاندارد و دامپزشکی سپاهان دانه، انجام می شود.

دانلود کاتالوگ