هویه عبارت است از خارج کردن گردو غبار و گازهای سمی و آلوده از سالن پرورش و جایگزین کردن آنها با هوای پاک و تازه.
هدف از بکارگیری یک سیستم تهویه مناسب، فراهم نمودن مساعد‌ترین شرایط محیطی با حداقل اتلاف انرژی است، همچنین اجرای مناسب اصول تهویه در سالن پرورش، اثر مستقیمی بر تنظیم دما و رطوبت دارد. در جدول 1 مقادیر مضر و کشنده و همچنین مقادیر قابل تحمل گازهای تولیدی در سالنهای پرورش طیور آورده شده است، همانطور که مشاهده می شود بیشترین میزان گاز تولیدی مربوط به گازکربنیک می‌باشد.
جدول 1: مقادیر قابل تحمل گازهای تولیدی در سالن پرورش
| انواع گازها |
مقادیر مضر و کشنده (%) |
مقادیر قابل تحمل و مناسب (حد مجاز) | |
| (%) | ppm | ||
| گاز کربنیک | ˂ 17 | ˃ 1 | ˃ 10000 |
| آمونیاک | ˂ 05/0 | ˃ 0025/0 | ˃ 25 |
| هیدروژن سولفوره | ˂ 05/0 | ˃ 004/0 | ˃ 40 |
| متان | ˂ 5 | ˃ 5 | ˃ 50000 |
سیستم‌های تهویه متشکل از دو بخش هواده و هواكش می‌باشند. تنظیم الگوی جریان و سرعت ورود و خروج هوا از طریق هواده‌ها و هواکش‌ها با توجه به سن و وزن پرنده، میزان تراکم، شرایط آب و هوایی منطقه پرورش، دمای سالن، فصل و حتی ساعات مختلف شبانه‌روز متفاوت است، به همین دلیل است که پرورش‌دهندگان موفق معتقدند فراهم نمودن هوای مناسب برای طیور یک هنر است!
نمودار زیر ارتباط میان سرعت تهویه با وزن بدن طیور را نشان می دهد.
طبق تحقیقات صورت گرفته، طیور به طور متوسط به ازاء هر کیلوگرم وزن زنده در هر ساعت 738 سی‌سی اکسیژن خالص مصرف می‌کنند. با تهویه مناسب(جریان یکنواخت هوا در سالن) اکسیژن مورد نیاز پرنده تأمین می شود که در بهبود عملکرد پرندگان و کاهش تلفات ناشی از بیماری بسیار تأثیرگذار است.
برخی از اثرات تهویه نامناسب در طیور:
- تهویه نامناسب زمینه ساز بروز بسیاری از بیماریهای تنفسی مانند برونشیت، CRD، آنفولانزا و غیره است و موجب انتشار بیماریهای واگیردار در گله میشود، تهویه نامناسب و کمبود اکسیژن در سالنهای پرورش یکی از عوامل اصلی شیوع برخی بیماریهای متابولیکی مانند آسیت در گله می باشد.
افزایش گرد و غبار در سالن و ایجاد مسمومیت توسط گازها
- تأخیر در رشد پرها
کاهش میزان یکنواختی گله
- افزایش رطوبت سالن؛ یکی از مزایای تهویه مناسب حذف رطوبت اضافی از سالن است، کاهش رطوبت نسبی موجب بهبود وضعیت سلامت پرندگان و جلوگیری از تراکم قطرات آب بر روی دیوار و سقف می شود.
- افزایش دمای بدن به علت جریان ناکافی هوا
- افزایش ضریب تبدیل و کاهش بازدهی خوراک
- کاهش روند تولید (گوشت یا تخم مرغ)
- کاهش باروری خروس‌ها (در گله مادر
در دستورالعمل پرورشی نژادهای مختلف یک میزان حداکثر و حداقل برای تهویه مشخص شده است. به مقدار هوای مورد نیاز در هر ساعت که اکسیژن کافی برای تنفس پرنده را فراهم می‌آورد میزان حداقل تهویه می‌گویند؛ حداکثر تهویه مقدار هوای مورد نیاز در هر ساعت است که موجب تأمین اکسیژن کافی، کنترل گازهای آلوده و حذف تنش گرمایی حاصل از متابولیسم بدن طیور در فصول مختلف می شود؛ بطوریکه میزان دما و رطوبت در حد مناسب حفظ گردد. در جدول 2 میزان حداقل و حداکثر تهویه در سنین مختلف با توجه به وزن طیور نشان داده شده است.
جدول 2: میزان حداقل و حداکثر تهویه در سنین مختلف با توجه به وزن طیور
| وزن زنده (Kg) | میزان تهویه (مترمکعب/ ساعت) | |
| حداقل | حداکثر | |
|
0/100 |
0/125 | 1/280 |
| 0/200 | 0/210 | 2/153 |
| 0/300 | 0/285 | 2/919 |
| 0/400 | 0/353 | 3/621 |
| 0/500 | 0/417 | 4/281 |
| 0/600 | 0/479 | 4/908 |
| 0/700 | 0/537 | 5/510 |
| 0/800 | 0/594 | 6/090 |
| 0/900 | 0/649 | 6/653 |
| 1/000 | 0/702 | 7/200 |
| 1/100 | 0/754 | 7/734 |
| 1/200 | 0/805 | 8/255 |
| 1/300 | 0/855 | 8/766 |
| 1/400 | 0/904 | 9/267 |
| 1/500 | 0/951 | 9/759 |
| 1/600 | 0/999 | 10/243 |
| 1/700 | 1/045 | 10/719 |
| 1/900 | 1/136 | 11/652 |
| 2/100 | 1/225 | 12/560 |
| 2/300 | 1/311 | 13/447 |
| 2/500 | 1/396 | 14/315 |
| 2/700 | 1/479 | 15/165 |
| 2/900 | 1/560 | 16/000 |
| 3/100 | 1/640 | 16/821 |
| 3/300 | 1/719 | 17/629 |
| 3/500 | 1/796 | 18/424 |
| 3/700 | 1/873 | 19/208 |
| 3/800 | 1/911 | 19/596 |
| 3/900 | 1/948 | 19/982 |
| 4/000 | 1/986 | 20/365 |
| 4/100 | 2/023 | 20/745 |
| 4/200 | 2/060 | 21/124 |
| 4/300 | 2/096 | 21/500 |
| 4/400 | 2/133 | 21/874 |
