تغذیه بزرگ ترین بخش هزینه های متغیر (حدود 60 تا 70 درصد) در تولید طیور را به خود اختصاص می دهد، یکی از اهداف هر تولید کننده طیور، تغذیه جوجه ها با جیره غذایی متعادل و در عین حال اقتصادی است و سال هاست که پرورش دهندگان دام و طیور با چالش کاهش موثر هزینه های تولید ضمن تأمین احتیاجات و حفظ کیفیت محصولات مواجه بوده اند. بخش تأمین کننده انرژی معمولاً به عنوان یکی از گران ترین آیتم های خوراک است و توجه به تأمین انرژی مناسب جیره در تغذیه طیور از اهمیت بالایی برخوردار است؛ نتایج مطالعات مختلف در این زمینه نشان داده که افزایش یا کاهش انرژی جیره علاوه بر تأثیر بر مصرف خوراک، استفاده کارآمد از خوراک و پیرو آن نرخ رشد را تحت تأثیر قرار می دهد.

نیاز حیوان به انرژی به سه بخش اصلی تفکیک می شود:

• انرژی لازم برای نگهداری که معمولاً از آن به عنوان انرژ ی نگهداری یا سوخت و ساز پایه یاد می شود.
• انرژی لازم برای تولید محصولاتی نظیرتخم مرغ یا ماهیچه
• انرژی لازم برای فعالیت

از آنجا که پرندگان معمولاً با هدف تأمین انرژی مورد نیاز خود غذا می خورند و پس از آن، صرف نظر از این که سایر نیازهای کلیدی مواد مغذی مانند پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها برآورده شده باشد یا نه، غذا خوردن را متوقف می کنند، این امر سوء تغذیه، کاهش عملکرد، افزایش رسوب چربی اضافی در محوطه شکمی یا چربی لاشه در جوجه های گوشتی را به دنبال دارد.
از طرف دیگر، انرژی دریافتی یک عامل اساسی در تولید جوجه های گوشتی محسوب می شود چرا که نه تنها بر سرعت رشد و ویژگی های لاشه تأثیر می گذارد، بلکه عامل مؤثر در بروز برخی بیماری های متابولیک مانند آسیت و سندرم کبد چرب در جوجه های گوشتی است. اصلاحات ژنتیکی صورت گرفته در طیور، که در ابتدا با تمرکز بر افزایش سرعت رشد و سطح تولید تخم مرغ و سپس با در نظر گرفتن سایر جنبه های فیزیولوژیک بدن پرندگان پتانسیل آنها برای افزایش بهره وری خوراک مصرفی را تقویت ساخته است منجر به تغییراتی در نیازهای غذایی طیور شده است و بر این اساس ویژگی های خوراک نیز باید به طور مداوم بهبود یابد تا پتانسیل های حاصل از این اصلاحات ژنتیکی اظهار شود.
عملکرد طیور از نظر ضریب تبدیل خوراک تا حد زیادی به سطح انرژی متابولیسمی خوراک بستگی دارد. فرض بر این است که پرندگان اصلاح نژاد یافته برای رشد سریع تر، احتیاجات انرژی بالاتری نیز دارند.

سنتز ATP

منبع انرژی سلولی برای طیور نیز از اتصالات پُر انرژ ی فسفات به دست می آید ATP یک مولکول حامل انرژ ی برای تأمین احتیاجات انرژ ی داخل سلولی است که با شکستن یک پیوند هیدروژنی آزاد می شود و به یک مولکول فسفات و مولکولADP یا آدنوزین دی فسفات تبدیل می شود. زمانیکه آدنوزین تری فسفات (ATP) با از دست دادن یک گروه فسفات به آدنوزین دی فسفات (ADP) تبدیل می شود، حدود 8 kcal/mol انرژی آزاد می گردد.

سنتز مجدد ATP یک پرندۀ 2/5 کیلوگرمی ، در روز تا یک کیلوگرم اکسیداسیون سوبستراهای مختلف جیره بویژه کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها رخ می دهد. کربوهیدرات ها در اغلب جیره های طیور منبع اصلی انرژی اند.

تنظیم انرژی جیره و مصرف خوراک در تغذیه طیور

میزان خوراک مصرفی، مقدار ماده مغذی در دسترس را برای عملکردهای نگهداری و تولید تعیین می کند. مصرف خوراک بر افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل و کیفیت لاشه مؤثر است. فاکتورهایی چون عوامل جیره ای (ترکیب مواد مغذی جیره، فرمولاسیون خوراک، سطح مواد اولیه و کیفیت پلت) و عوامل مدیریتی (در دسترس بودن خوراک و آب برای پرندگان، مدیریت محیط پرورش، بیماری ها) به صورت جداگانه یا تجمعی بر مصرف خوراک در طیور تأثیر می گذارند.

از میان عوامل ذکر شده، فاکتورهای جیره (ترکیب مواد مغذی جیره) دارای اثر قابل توجهی گزارش شده است، به طوری که انرژی دریافتی از طریق جیره بیشترین تأثیر را بر مصرف خوراک در طیور دارد، با کاهش یا افزایش انرژی دریافتی جیره، مصرف خوراک افزایش یا کاهش می یابد. این افزایش یا کاهش در مصرف خوراک در رابطه با محتوای انرژی جیره تحت تأثیر مقدار خوراک در روده یا سایر محدودیت های فیزیولوژیکی است. درک وضعیت انرژی و تنظیم فعالیت مسیرهای متابولیک بدن در پاسخ، یکی از اعمال مهم سلول ها در همه گونه های جانوری است و بافت های محیطی پرندگان وجود دارند و مجموعه ای (CNS) حسگر های انرژی در سیستم عصبی مرکزی از مکانیسم های تنظیمی که در تنظیم فعالیت متابولیک بافت محیطی و همچنین تنظیم مصرف خوراک، حفظ تعادل انرژی و وزن بدن نقش دارند.
برای تنظیم مصرف خوراک، انرژ ی دریافتی جیره باید با مصرف انرژ ی در پرندگان تنظیم شود که توسط هیپوتالاموس نظارت/کنترل می شود، هیپوتالاموس نقش اساسی در تفسیر تمام اطلاعات و ایجاد پاسخ های مناسب در مصرف خوراک و انرژی مورد نیاز برای حفظ هومئوستازی انرژ ی ایفا می کند.

سیستم ملانوکورتین هیپوتالاموس شامل مدارهای عصبی تنظیم کننده تغذیه است که از دو گروه نورون تشکیل شده اند؛
گروه اول نوروپپتید NPY که پروتئین مرتبط با آگوتی AGRP را اظهار می کند در حالی که گروه دوم پروپیوملانوکورتین را اظهار می کند. تحریک نورون های بیان کننده NPY /AGRP (آنابولیک) باعث افزایش مصرف خوراک و ذخیره انرژی می شود، در حالی که فعال شدن نورون های بیان کننده POmC(کاتابولیک) منجر به کاهش مصرف و ذخیره انرژی می شود. تعادل در فعالیت نورون های سیستم ملانوکورتین هیپوتالاموس چیزی است که در نهایت مصرف خوراک را با در نظر گرفتن غلظت انرژی جیره و بهبود تعادل انرژی کل بدن و وزن بدن تعیین می کند.

انرژی در خوراک طیور

مواد مغذی مصرف شده توسط طیور هنگامی که طی متابولیسم اکسید می شوند، انرژی تولید می کنند. انرژی برای هومئوستازی، رشد، تولید تخم و تحرک پرنده مورد نیاز است. انرژی مصرف شده ی مازاد در دوره های کوتاه مدت به عنوان گلیکوژن و در طولانی مدت به عنوان چربی ذخیره می شود.

شکل زیر، سرنوشت انرژ ی حاصل از اجزای خوراک در بدن را نشان می دهد، چنانچه مشاهده می شود تنها بخشی از کل انرژ ی شیمیایی موجود در غذای مصرف شده برای نگهداری، فعالیت و رشد در دسترس حیوان قرار می گیرد که به عنوان انرژی خالص Net Energy نامیده می شود . بخشی از انرژی غذای مصرف شده به صورت غذای هضم نشده (مدفوع) و بخشی از آن به صورت دفع متابولیک و گرما از دست می رود. از این رو، انرژی خالص مواد خوراكی، بازتاب يا نشان دهنده قابليت دسترس انرژی حقيقی برای اهداف توليدی NEP مانند تولید تخم مرغ و افزایش وزن و بخشی مربوط به انرژی برای نگهداری NEM شامل فعالیت بدنی، تولید گرما در بدن و… است. بنابراین، هنگام فرموله کردن خوراک طیور، بایستی به سطح استفاده از منابع مختلف انرژی در جیره توجه شود، زیرا افزایش یا کاهش انرژی جیره می تواند یک عامل کلیدی در تعیین نه تنها هزینه، بلکه کیفیت محصول نهایی باشد.

چنانچه پیش از این اشاره شد انرژی قابل سوخت و ساز یکی از بخش های مهم و گران خوراک است. مکمل ویژه توربوکالری به عنوان جایگزین مناسبی برای منابع انرژی مورد استفاده در خوراک با تأمین احتیاجات انرژی و جایگزینی بخشی از روغن مورد استفاده در جیره، متخصصین تغذیه را در تخمین صحیح محتوای انرژی خوراک و در نتیجه بهبود عملکرد و کارآیی پرندگان و اقتصادی تر شدن جیره های تنظیمی یاری می کند.

• ﺳﺮاﻧﻪ ﻣﺼﺮف: 4-2 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم در ﺗﻦ ﺧﻮراك (ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻠﻪ و ﻧﻮع ﺟﯿﺮه ﻣﺼﺮﻓﯽ)
• ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ 12-10 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم روﻏﻦ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﯾﺎ روﻏﻦ ﺳﻮﯾﺎ

ﺑﺮای آگاهی از سطح مناسب استفاده از مکمل توربوکالری در خوراک حتماً ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﭙﺎﻫﺎن داﻧﻪ ﺗﻤﺎس ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ.

ندای مشاور، پذیرای سوالات و سفارشات شما

کارشناسان خدمات تخصصی قبل و پس از فروش به منظور مشاوره و پیشنهاد جیره‌های متوازن و اقتصادی، ارایه راهکارهای اجرایی و تخصصی در امر پرورش و انجام خدمات آزمایشگاهی به صورت رایگان در خدمت پرورش دهندگان گرامی هستند.