کیفیت پایین پوسته تخم‌مرغ یکی از مشکلات اصلی پرورش‌دهندگان طیور است که بازده اقتصادی تولید تخم‌مرغ و نیز قابلیت جوجه درآوری تخم‌مرغ‌ها را کاهش و تلفات جنینی را افزایش می‌دهد.

پوسته تخم‌مرغ یک کمپلکس بیوسرامیکی بسیار منظم از برهمکنش‌های کنترل شده میان مواد معدنی و آلی است که کارکرد‌های مهمی از جمله محافظت جنین از آثار زیانبار محیط خارجی، تنظیم تبادل گاز و رطوبت و منبع تأمین کلسیم برای رشد جنین دارد. کیفیت پوسته تخم‌مرغ همچنین از نظر مصرف‌کنندگان نیز حائز اهمیت است مقاومت در برابر شکنندگی و پوسته سالم برای محافظت در برابر نفوذ باکتری‌های بیماری‌زا به درون تخم‌مرغ اهمیت زیادی دارد.

کیفیت پوسته اثر زیادی بر بازدهی اقتصادی تولید تخم‌مرغ دارد. نتایج مطالعات نشان داده که تخم‌مرغ‌هایی با پوسته معیوب 10-6 درصد کل تخم‌مرغ‌های تولید شده را تشکیل می‌دهند که باعث وارد آمدن ضرر‌های اقتصادی قابل توجهی در مراحل مختلف فرآیند تولید به پرورش‌دهندگان می‌شود.

یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی در این زمینه کاهش کیفیت پوسته با افزایش سن مرغ است، چون احتمال شکستگی در انتهای دوره تخمگذاری تا 20 درصد افزایش می‌یابد. از همین رو توجه به عوامل مؤثر  بر کیفیت پوسته و روش‌های کارآمد برای بهبود شاخص‌های کیفیت پوسته تخم‌مرغ در صنعت طیور اهمیت زیادی دارد.

کیفیت پوسته تخم‌مرغ تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی مختلفی از جمله ژنتیک، محیط، سن، عوامل تغذیه‌ای و وضعیت سلامت پرنده، استرس و… قرار دارد، اکثر مطالعات صورت گرفته بر اثرات تغذیه بر کیفیت پوسته و استخوان در مرغ‌های تخمگذار، ماکروالمان‌های ویتامین D3 را مورد بررسی قرار داده‌اند. هرچند این پارامتر‌ها تأثیر قابل توجهی بر کیفیت پوسته اعمال می‌کنند اما نتایج مطالعات جدید نشان داده سطح و منبع ریز مغذی‌های خوراک و همچنین استفاده از برخی افزودنی‌ها در خوراک که شاخص‌های متابولیک دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می‌دهد بر فرآیند معدنی شدن و کیفیت پوسته تخم مرغ بسیار اهمیت دارند، مکمل تقویت پوسته Super Shell با تأمین عناصر مغذی مورد نیاز مؤثر در کیفیت پوسته بر جلوگیری از نازک شدن، شکستگی و با ایجاد ترک‌های مویی در پوسته تخم‌مرغ تأثیرگذار است.

کلسیــــــم

به دلیل ترکیب شیمیایی خاص پوسته تخم‌مرغ ( حدود 95 درصد پوسته کربنات کلسیم است) و فرآیند کلسیفیکاسیون پوسته، تأمین کلسیم از منابع مناسب برای مرغ یک عامل تغذیه‌ای حیاتی مؤثر بر کیفیت پوسته تخم‌مرغ است. استفاده از منابع کلسیم آهسته رهش در ترکیب مکمل سوپرشِل که مدت زمان ابقای بالاتری در سنگدان دارند و بنابراین موجب بهبود تأمین کلسیم و حفظ غلظت مناسب کلسیم می‌شود، در تأمین کلسیم مورد نیاز بدن مرغ‌های تخمگذار نقش مؤثری ایفا می‌کند.

فسفـــــر

نتایج بسیاری از مطالعات نشان داده که توجه به سطح مناسب تأمین فسفر قابل دسترس موجب کیفیت مناسب پوسته تخم‌مرغ می‌شود در حالیکه مقادیر بالاتر از حد احتیاجات فسفر می‌تواند در جذب کلسیم در روده تداخل ایجاد کند که موجب کاهش کیفیت پوسته می‌شود.

ویتامیـــــن D3 

ویتامین D3 برای استفاده بهینه از کلسیم لازم است. بنابراین سطح مناسب آن در جیره برای کیفیت  مناسب پوسته اهمیت دارد. یافته‌های برخی آزمایشات نشان داده که استفاده از ویتامین فعال (25-OH-D3) در جیره اثرات مثبتی بر کیفیت پوسته تخم‌مرغ دارد.  از آنجا که قابلیت  متابولیت‌های فعال ویتامین D3 در مرغ‌های مسن‌تر کاهش می‌یابد اثرات مفید (25-OH-D3)  در  بخش دوم چرخه تخمگذاری مشخص‌تر است .

عناصر کم مصرف از جمله روی، منگنز و مس به‌عنوان کوفاکتور آنزیم‌ها می‌توانند خصوصیات  مکانیکی پوسته تخم‌مرغ را با اثر بر تشکیل کریستال‌های کلسیته و بهبود ساختار کریستالی  پوسته تخم‌مرغ تحت تاثیر قرار دهند.

منگنز با افزایش سنتز گلیکوز آمینوگلیکان و اسید اورونیک در غدد پوسته و همچنین افزایش  مقاومت ساختاری پوسته تخم‌مرغ اثرات مثبتی بر کیفیت پوسته از جمله مقاومت به شکنندگی، ضخامت و دوام در برابر شکنندگی دارد.

استفاده از ترکیبات آلی منگنز در مکمل تقویت پوسته سوپرشِل اثرات منفی سن بر کیفیت پوسته  را کاهش می‌دهد و موجب افزایش مقاومت به شکنندگی پوسته تخم‌مرغ در اواخر دوره تخمگذاری  می‌شود بدون اینکه بر پارامترهای فیزیکی و هندسی استخوان ساق پا، خاکستر استخوان ساق پا  و انگشتان، درصد، ضخامت و چگالی پوسته اثر بگذارد.

• سرانه مصرف:  2-5 کیلوگرم در تن خوراک (بسته به درصد تولید، سن پرنده و شرایط سلامت گله)

توجه:  برای استفاده از سطوح بالاتر از سطح توصیه شده مکمل تقویت پوسته SuperShell با کارشناسان خدمات تخصصی گروه تولیدی دانش‌بنیان سپاهان‌دانه تماس حاصل فرمایید.

نتایج مطالعه پژوهشی ارزیابی عملکرد محصول تقویت پوسته سوپرشِل (Super Shell)

اثرات مصرف مکمل تقویت پوسته سوپرشِل (Super Shell) بر عملکرد تولیدی و پاسخ‌های متابولیکی مرغ‌های تخمگذار  سویه ال اس ال در سن 54 تا 66 هفتگی بررسی شد. در این پژوهش که در دانشگاه اراک انجام شد، 2 کیلوگرم محصول تقویت پوسته به جیره اضافه و میزان اثرگذاری آن بر بهبود عملکرد تولیدی و ویژگی‌های کیفی تخم‌مرغ بررسی شد که به اختصار در ادامه به برخی از نتایج اشاره می‌شود.

درصد تولید تخم‌مرغ:

استفاده از مکمل تقویت پوسته منجر به افزایش معنی دار (p<0.01)درصد تولید تخم مرغ و وزن توده ای تخم‌مرغ می شود (نمودار 1 و 2).

ویژگی‌های کیفی تخم‌مرغ:

تاثیر مکمل تقویت پوسته بر ضخامت پوسته و مقاومت در برابر شکستگی در نمودار 3 و 4 مشاهده می‌شود. استفاده از این مکمل  منجربه افزایش معنی‌دار (p<0.05) ضخامت پوسته و مقاومت در برابر شکستگی تخم‌مرغ نسبت به گروه شاهد می‌شود.