ضرروت استفاده از اسید آمینه ها در جیره دام و طیور

پیشرفت مداوم صنعت طیور متعاقب پیشرفت در دانش و فناوری‌های نوین، به ویژه در زمینه تغذیه منجر به بهینه‌سازی عملکرد طیور شده است. ممنوعیت استفاده از محصولات با منشأ حیوانی در خوراک طیور و تلاش برای کاهش آلاینده‌هایی نظیر نیتروژن، سبب شده تا گرایش به تنظیم خوراک طیور با پروتئین خام کمتر، افزایش یابد.
اصلاحات ژنتیکی صورت گرفته در لاین‌های تجاری طیور، با بهبود پتانسیل رشد و عملکرد همراه بوده است. این پیشرفت نیازمند به‌روزرسانی دانش در زمینه تغذیه با اسیدهای آمینه است. امروزه یکی از دغدغه‌های متخصصین تغذیه علاوه بر تأمین دقیق احتیاجات تغذیه‌ای و مدیریت هزینه خوراک، توجه به مسائل زیست‌محیطی و تأثیر خوراک بر سلامت حیوان است. یکی از روش‌های مهم برای رسیدگی به این امر و کاهش سطح پروتئین خام در جیره غذایی و تامین خوراک متعادل، طراحی جیره بر اساس رویکرد پروتئین ایده آل است. از طرفی جیره‌های غذایی با پروتئین کمتر، می‌توانند بر دسترسی به آمینواسیدها تأثیر منفی داشته باشند و باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد جوجه‌ها شوند. بنابراین، مهم است که نیاز دقیق به آمینواسیدهای ضروری شناسایی شود تا بتوان آن‌ها را از طریق جیره مناسب تأمین کرد چرا که کمبود اسیدهای آمینه ضروری می‌تواند باعث کاهش بازدهی و عملکرد شود.

اهمیت اسید آمینه والین

والین یک آمینو‌اسید شاخه‌دار است که بر خلاف سایر اسیدهای آمینه که در کبد متابولیزه می‌شوند، عمدتاً در عضله اسکلتی متابولیزه می‌شود و مسئول حفظ تعادل پروتئین بدن است. فرم L والین نسبت به فرم D آن به شکل محسوسی کارایی بیشتری در طیور دارد.
در جیره‌هایی که بر پایه ذرت و سویا یا سایر منابع پروتئین گیاهی هستند، کمبود اسیدهای‌آمینه‌ای مانند والین، ایزولوسین، آرژینین و تریپتوفان، می‌تواند بحرانی‌تر باشد. بنابراین، والینمی‌تواند اسید آمینه محدودکننده بعدی، علاوه بر ترئونین، در جیره‌هایی باشد که از منابع پروتئین حیوانی بی‌بهره هستند. والین چهارمین اسید‌آمینه محدود کننده برای جوجه‌های گوشتی قبل از آرژنین برای افزایش وزن به ازای مصرف خوراک محسوب می‌شود. کمبود مقدار اسیدآمینه والین می‌تواند باعث ناهنجاری‌های پر و پا، کاهش تیتر آنتی بادی و اختلال در رشد اندام‌های لنفاوی شود. بنابراین در صورتی که مقدار مناسب آن فراهم نشود، بر عملکرد پرندگان تأثیر منفی می‌گذارد. به همین دلیل تامین حداقل مقدار والین جیره برای اطمینان از رشد مطلوب، ضریب تبدیل خوراک بهینه و عملکرد لاشه حیاتی است.

سن جوجه به موازات تغییر ترکیب بدن، رشد عضلات و افزایش رشد پر، افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین ترکیب جیره غذایی از عوامل موثر بر نیاز اسید آمینه والین است و اگر اجزا متشکل آن بر پایه منابع گیاهی باشد، والین چهارمین اسیدآمینه محدود کننده در خوراک خواهد بود. نیاز اسیدآمینه والین نسبت به لیزین Val:Lys در جوجه‌های گوشتی برای بهبود عملکرد ۸۰% توصیه شده است.
جیره غذایی با کمبود والین می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد رشد همراه با ناهنجاری در پر و پاهای مرغ شود. جوجه‌های گوشتی تحت شرایط کمبود والین با کاهش قابل توجهی در خاکستر و کلسیم استخوان مواجه شده و دفع کلسیم آن‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. همچنین نسبت متعادل اسیدهای‌آمینه خوراک برای فعالیت استئوبلاستیک ضروری است و اختلال در این نسبت و کمبود والین می‌تواند باعث افزایش فعالیت استئوکلاستیک شود که منجر به ناهنجاری استخوانی می‌شود. مکمل والین در جیره‌های غذایی کم پروتئین ارتفاع پرزهای روده و همچنین تعداد سلول‌های گابلت در ژژونوم و ایلئوم را افزایش می‌دهد. مکمل والین بهبود قابل توجهی را در سطح پروتئین و مورفولوژی روده جوجه‌های گوشتی ایجاد می‌کند. در فرآیند ترانس آمیناسیون، آمینواسیدهای شاخه‌دار می‌توانند گروه‌های آمینه را برای سنتز سایر آمینواسیدها، به ویژه گلوتامات و آسپارتات، که به عنوان سوخت اصلی برای مخاط روده کوچک برای گردش پروتئین درون سلولی و انتقال مواد مغذی شناخته می‌شوند، تامین کند.

اسیدهای آمینه‌های شاخه‌دار ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻍ ﺩﺭ مرغان تخمگذار ﺍﯾﻔﺎ می‌کنند، ﺯﯾﺮﺍ این اسیدهای آمینه به تنظیم توﻟﯿﺪ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮﻭتئین زرده در ﮐﺒﺪ کمک می‌کنند و بدین ترتیب ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺍسیدهای چرب ﺩﺭ ﮐﺒﺪ ﺗﻮﺳﻂ اسیدهای‌آمینه شاخه‌دار ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﺩ. در مرغان تخمگذار، دریافت والین موجود در خوراک همبستگی مثبتی با مصرف خوراک دارد. با افزایش والین در جیره، توده تخم مرغ، میزان تخمگذاری و فعالیت تریپسین در دوازدهه و سطوح بیان ژن ناقل اسیدآمینه افزایش می‌یابد، همچنین افزایش غلظت ال-والین، منجر به افزایش آلبومین سرم، گلوکز سرم، پروتئین کل پلاسما و تری یدوتیرونین می‌شود.
مرغ‌های تخمگذار دارای راندمان استفاده از اسید آمینه ۸۵٪ هستند در حالی که این عدد برای مرغان مادر گوشتی، نزدیک به ۴۹٪ است. علاوه بر این مرغ‌های مادر در پاسخ به عدم تأمین کافی آمینو اسیدها، علی‌رغم کاهش وزن، همچنان به تولید تخم‌مرغ ادامه می‌دهند و این امر نشان می‌دهد که اولویت آن‌ها در شرایط محدودیت غذایی تولید تخم‌مرغ است. از این رو، بهبود کارایی استفاده از آمینو اسیدها در این شرایط، بر اهمیت بهینه‌سازی جیره‌های غذایی برای تامین مؤثر نیازهای تغذیه‌ای طیور تأکید می‌کند.

به طوری کلی، اسیدهای آمینه شاخه‌دار می‌توانند کارایی استفاده از گلوکز و پروتئین و رشد عضلانی را افزایش ‌دهد. سوخت‌ سلول‌های ایمنی ذاتی و ایمنوگلوبولین‌ها را در مخاط روده افزایش دهد. باکتری‌های اسید استیک را افزایش داده و ترمیم مخاط را تقویت کند. انتظار می‌رود که تقویت ایمنی همراه با افزایش میکروب‌های مفید روده باعث کاهش بار میکروب‌های بیماری‌زا و محدود کردن آزاد‌سازی آمونیاک شود.

با آگاهی از نیازهای اسیدهای آمینه و در دسترس قرار گرفتن اسیدهای آمینه سنتتیک، متخصصین تغذیه، این امکان را پیدا می‌کنند که سطح پروتئین خام جیره را در جهت بهینه سازی هزینه خوراک و اثرات زیست محیطی، کاهش دهند. مکمل ال-والین این فرصت را فراهم می‌کند تا خوراک بهتری ا از نظر فنی، اقتصادی و زیست محیطی تهیه شود.

ال-والین +K

محصولات آمینواسیدهای K+ شامل آمینواسیدهای غنی شده با پتاسیم آلی و اسیدهای آلی هستند. ویژگی متمایز کننده این محصولات این است که علاوه بر بهبود میزان جذب، سرعت جذب آمینواسیدها را نیز بهبود می‌بخشند. وجود اسیدهای آلی در این محصولات می‌تواند بر بهبود یکپارچگی روده، افزایش تکثیر سلول‌های اپیتلیال روده و افزایش ارتفاع پرز و در نتیجه افزایش سطح جذبی دستگاه گوارش مؤثر باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های محصولات آمینواسیدهای +K وجود پتاسیم آلی در ترکیب آنهاست. انتقال مواد در جهت خلاف شیب غلظت و شیب الکتریکی، نیاز به مصرف انرژی دارد، انرژی مورد نیاز از عملکرد پمپ‌های سدیم-پتاسیم ATPase تأمین می‌شود. جذب آمینواسیدها از لومن روده به خون توسط ناقل‌های پروتئینی در غشا از طریق هم‌انتقالی با پمپ سدیم-پتاسیم انجام می‌شود.
از آنجا که جذب اسیدهای آمینه از حفره‌ی روده به جریان خون، به صورت رسانش فعال صورت پذیرفته و نیاز به انرژی دارد، بنابراین وجود پتاسیم برای حفظ کارایی پمپ‌های سدیم-پتاسیم ATPase ضروری است که در نتیجه آن می‌تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد جذب این آمینواسید داشته باشد.

اسیدآمینه ال-والین k پلاس سپاهان دانه‌ می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر بر بهبود کیفیت خوراک از نظر فنی و اقتصادی و زیست محیطی را فراهم آورد. استفاده از اسیدهای آمینه ضروری مجزا در تنظیم جیره نه تنها به بهره‌وری بیشتر در تولید غذا کمک می‌کند، بلکه به حفظ منابع طبیعی، و کاهش فشار متابولیکی تحمیلی بر پرنده و همچنین کاهش بار زیست‌محیطی می‌انجامد.