مدیریت مصرف خوراک برای عملکرد بهینه مرغ گوشتی

امروزه به‌دلیل اجرای برنامه‌های اصلاح نژادی و افزایش سرعت رشد، جوجه های گوشتی زمانی حداکثر پتانسيل ژنتيکی خود را نشان می دهند که تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را بطور کامل و منظم دريافت کنند. برای حفظ عملکرد بهینه طیور تعادل صحیح میان مواد مغذی در جیره بایستی حفظ شود اما علاوه بر این، میزان مصرف خوراک مهمترين عاملی است که سرعت رشد و راندمان مصرف مواد غذايی را تعيين می کند، میزان مصرف خوراک در جوجه های گوشتی همبستگی بسيار نزديکی با نرخ رشد بدن دارد و یکی از فاکتورهای مهم در تعیین کارآیی تغذیه محسوب می شود، مصرف خوراک تحت ‌تاثير اثرات متقابل پيچيده بين عواملی است که با فيزيولوژی پرنده، سيستم عصبی، عوامل محیطی و احتياجات غذايی مورد نياز جهت رشد و نگهداری و مقاومت در برابر بيماری ها ارتباط دارد.

برخی از عواملی که مصرف خوراک را در جوجه های گوشتی تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:

وزن هدف و نژادهای مختلف:

یکی از خصوصیات جوجه های گوشتی سرعت رشد بالای آنها است، ترکیبات جیره و میزان مصرف خوراک عوامل مهمی در بروز حداکثر توان تولیدي جوجه‌های گوشتی محسوب می‌شوند، تغییر ساختار ژنتیکی سویه‌های مختلف مرغ گوشتی در طی سالیان متمادي موجب تفاوت وزن هدف و ســن فروش در میان سویه‌های مختلف شده است هر کدام از این سویه‌ها جهت دسترسی به حداکثر رشد، شرایط تغذیه‌ای و مدیریتی ویژه‌ای نیاز دارند که در بولتن پرورشی آنها ذکر شده است.

لذا با توجه به سطح انرژی مورد نیاز ســویه‌های مختلف در مراحل و شرایط مختلف رشد می‌توان به تخمین صحیحی از میزان خوراک مصرفی دست یافت.

تجهیزات پرورش:

حتی در صورتیکه مرغ‌های در حال پرورش از یک سویه باشند و جیره یکسانی دریافت کنند، میزان مصرف خوراک در دو گله با ساختمان و تجهیزات مجزا (تجهیزات دانخوری، آبخوری، شرایط دما، تهویه، رطوبت، کیفیت بستر و…) متفاوت خواهد بود. این تفاوت در مصرف خوراک در اثر تفاوت در شرایط مدیریتی پرورش از جمله دسترسی به آب و خوراک، تنش‌های محیطی و احتمال ابتلا به بیماری ایجاد می‌شود.

شیوع بیماری:

شیوع بیماری در طول دوره پرورش نیز از عواملی است که بر میزان مصرف خوراک مؤثر است، واکنش سیستم ایمنی در پاسخ به بیماری‌ها به طور قابل توجهی بر مصرف خوراک تاثیر دارد. هرگونه آنتی‌ژنی (میکروب بیماری‌زا یا واکسن) که سیستم ایمنی را تحریک کند موجب کاهش اشتها و کاهش مصرف خوراک خواهد شد.

تغییرات ایجاد شده در ترشح برخی هورمون‌ها در اثر استرس(مانند کاهش غلظت هورمون‌های آنابولیکی از قبیل هورمون رشد، فاکتور رشد شبه انسولینی) کاهش مصرف خوراک را بدنبال دارد بنابراین در شرایط مواجهه با استرس یا بیماری بایستی به کاهش میزان مصرف توجه نمود و با توجه به کاهش میزان تجزیه و جذب مواد مغذی تأمین ترکیبات مغذی مورد نیاز از جلوگیری نمود

شکل خوراک:

یکی دیگر از عوامل مؤثر در مصرف مناسب خوراک شکل فیزیکی خوراک است، شکل فیزیکی خوراک(آردی، پلت و یا کرامبل) نقش مهمی در بازدهی تولید گوشت طیور ایفا می‌کند.

علیرغم اینکه امروزه مزایای استفاده از دان پلت (از جمله کاهش اتلاف مواد خوراکی، افزایش وزن بدن، بهبود ضریب تبدیل غذایی) برای دستیابی به رشد مطلوب به اثبات رسیده اما نباید فراموش کرد که افزایش بروز بیماری‌هایی نظیر آسیت و کانی بالیسم در گله نیز در بسیاری از مطالعات به مصرف دان پلت نسبت داده شده است،علاوه بر این مصرف دان پلت به‌تنهایی به‌دلیل دور بودن این مدل تغذیه‌ای از الگوهای طبیعی رفتاری در پرندگان (جستجو برای یافتن خوراک یک رفتار اجتماعی مهم در مرغ ها محسوب می شود) کاهش سطح رفاه و آسایش و بروز بیماری را بدنبال دارد.

استفاده از روش های تغذیه ترکیبی طی دوره پرروش (خوراک پلت-آردی) مصرف خوراک و افزایش وزن بدن را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. برخی عوامل جیره‌ای نظیر سطح انرژی جیره، سطح پروتئین و اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی و همچنین وجود عوامل ضد تغذیه‌ای در خوراک مصرفی نیز از جمله مواردی هستند که مصرف خوراک پرندگان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

برنامه های خوراک‌دهی

همانطور که نوزاد انسان نسبت به انسان بالغ به نوع و میزان متفاوتی از غذا احتیاج دارد جوجه ها نیز طی مراحل مختلف پرورش نیازمند سطوح مختلفی از مواد مغذی می‌باشند.

با توجه به اینکه در ابتدای دوره پرورش مصرف خوراک جوجه پایین تر و احتیاجات مواد مغذی برای جوجه در بالاترین سطح خود قرار دارد تأمین مواد مغذی توسط کنسانتره اهمیت زیادی دارد، طی دوره انکوباسیون جوجه برای تأمین احتیاجات خود از تخم مرغ استفاده می کند. در طی روزهای اول پس از خروج از تخم برای کسب مواد مغذی مورد نیاز از خوراک آماده، جوجه بایستی متحمل یکسری تغییرات فیزیولوژیکی شود.

تأمین نیاز جوجه بایستی بر اساس نیاز فیزیولوژیک مراحل مختلف رشد صورت گیرد.

وزن نهایی بدن ارتباط مستقیمی با نرخ رشد اولیه دارد بنابراین شروع با یک تغذیه مناسب برای جوجه ها بسیار حیاتی است. در جوجه هایی که شروع خوبی ندارند احتمال ابتلا به بیماری ها بیشتر است، روند افزایش وزن در آنها نامطلوب و حساسیت به تنش های محیطی بالاتر است. استفاده از سطوح بالاتر کنسانتره طی روزهای ابتدایی پرورش با تأمین سطوح مورد نیاز مواد مغذی می تواند از رشد اولیه سریع، نمو فیزیولوژیک و بروز پتانسیل های ژنتیکی در جوجه حمایت کند و دستیابی به وزن مناسب، سلامت و رفاه گله را بهمراه دارد.

از آنجا که مصرف خوراک در روزهای ابتدایی نسبت کوچکی از کل خوراک مصرفی را تشکیل می دهد بنابراین فرمولاسیون  و میزان مصرف بایستی با هدف به حداکثر رساندن عملکرد بیولوژیکی پرنده و بهره وری کل باشد تا کاهش هزینه های خوراک.

دوره رشد

انتقال از خوراک دوره آغازین به دوره رشد همراه با تغییر غلظت و میزان مصرف خوراک نیز می باشد. در این دوره نرخ رشد روزانه بسرعت افزایش می یابد.این مرحله از رشد باید با مصرف مواد مغذی مناسب حمایت شود. برای دستیابی به عملکرد بیولوژیکی مناسب تهیه غلظت مناسب مواد مغذی جیره بخصوص انرژی و اسیدهای آمینه ضروری است. اما از آنجا که مصرف خوراک افزایش یافته مصرف کنسانتره تا حدودی کاهش می یابد تا بازده خوراک در حد مطلوب حفظ شود.

دوره پایانی

برای حصول بهترین نتیجه مرغ‌های گوشتی تا سن 42 روزگی به خوراک بیشتری نیاز دارند. تصمیم‌گیری در خصوص میزان خوراک پایانی بستگی به سن و وزن مورد نظر در زمان کشتار دارد. خوراک پایانی بیشتر از لحاظ کل مصرف خوراک و هزینه خوراک مرغ گوشتی اهمیت دارد. بنابراین برای بازگشت مالی مطلوب باید مورد توجه قرار گیرد.

با افزایش سن جوجه ها فعالیت شان نیز کم می شود و آنها ترجیح می دهند مدت زمان زیادی را به استراحت بپردازند، و از انرزی صرف شده ،برای انجام فعالیت های فیزیکی کاسته می شود. در این دوره علیرغم مصرف خوراک بیشتر بدلیل کاهش سرعت رشد میزان مواد مغذی مورد نیاز بازای هر گرم از وزن بدن کاهش می یابد، جدول زیر برنامه پیشنهادی میزان خوراک مصرفی و تغییرات وزن و ضریب تبدیل غذایی در سنین مختلف پرورش مرغ گوشتی را نشان می دهد.

دانلود کاتالوگ